Xà gồ là một cấu trúc ngang của mái nhà. Nó có tác dụng chống đỡ tải trọng của tầng mái. Vật liệu phủ và được hỗ trợ bởi các vì kèo gốc, hoặc các bức tường xây dựng, dầm thép
Trong các công trình bằng thép, nhôm, thường có dạng hình dạng chữ W hay dạng máng rãnh. Được sử dụng để các cấu trúc chính hỗ trợ cho mái nhà.
Thiết kế xà gồ phụ thuộc vào gì?
Yếu tố đầu tiên cần chú ý đó chính là tải trọng của mái phụ và độ dài của tấm lợp được sử dụng. Ngoài ra, trọng lượng của tấm lợp cũng rất quan trọng. Nếu thiết kế tấm lợp có trọng lượng quá nặng, chúng ta cần phải tốn nhiều hơn. Chính vì vậy mà trở nên nặng nề hơn. Còn nếu sử dụng tấm lợp nhẹ, chúng ta sẽ chẳng cần phải tốn nhiều chi phí cho xà gồ, hệ vì kèo.
Phân loại
Trong xây dựng có nhiều loại như : Xà gồ thép, xà gồ bê tông cốt thép và xà gồ gỗ,… Ngày xưa để tiết kiệm chi phí, đa phần mọi nhà đều sử dụng xà gồ bằng gỗ. Xà gồ gỗ có giá thành rẻ tuy nhiên nhược điểm của chúng là dễ bị mối mọt tấn công. Nếu trong thời tiết ẩm ướt lâu ngày sẽ xuống cấp rất nhanh.
Khi công nghiệp hóa, hiện đại hóa tiến vào nước ta, nhiều nhà máy xí nghiệp mọc lên như nấm. Xà gồ gỗ không còn là lựa chọn số một nữa. Chính vì vậy mà ngày nay, người ta chuyển sang sử dụng xà gồ làm bằng thép, bê tông cốt thép.
Hình ảnh : Xà gồ mạ kẽm
Hai loại xà gồ thép phổ biến nhất trong ngành công nghiệp xây dựng hiện nay là xà gồ C và Z.
Kích thước & đặc tính hình học
Xà gồ Z
Tiết diện Z có một khoảng cách rộng và một cánh hẹp. Với kích cỡ sao cho hai tiết diện cùng cỡ có thể chống khít khiến chúng thích hợp cho việc nối chồng.
Xà gồ với chiều dài liên tục sẽ kinh tế hơn. Nhưng nối chồng khiến tăng gấp đôi bề dày kim loại tại gối đỡ nhịp giữa. Nối chồng làm tăng cường độ của tiết diện tại vị trí có momem uốn và lực cắt lớn nhất. Do đó, tăng khả năng chịu tải và độ cứng cho hệ thống.
Tiết diện Z cũng có thể được dùng trong các nhịp đơn. Đối với những nhịp ngắn hơn có thể sử dụng liên tục trên hai nhịp hoặc nhiều hơn mà không cần nối chồng. Vì vậy giảm độ võng so với nhịp đơn. Nhưng không tạo ưu thế về cường độ như hệ nối chồng.
Xà gồ C
Tiết diện C có hai cánh bằng nhau và phù hợp cho vượt nhịp đơn giản. Đối với nhịp đơn ngắn hơn, chúng có thể được sử dụng liên tục trên hai nhịp hoặc nhiều hơn với mối nối đối đầu, do đó giảm độ võng so với nhịp đơn. Không thể nối chồng.
Ứng dụng trong xây dựng
Hiện nay việc sử dụng cần phải đảm bảo được những yêu cầu như:
- Đế đỡ được trọng lượng của phần mải phủ, phải đảm bảo chất lượng, có độ cứng tốt.
- Có độ bền cao, trọng lượng nhẹ để giảm nhẹ bởi trọng lượng xuống phần tường và mỏng.
- Có giá cả hợp lý, giúp tiết kiệm chi phí khi tiến hành xây dựng.
- Ngoài ra, việc lựa chọn chất liệu cũng cần phải đảm bảo một số yếu tố khác như không dễ cháy, chống mọt, chống bị mục, không rỉ sét. Giúp đảm bảo độ an toàn và bền vững cho công trình.
- Trước kia, chúng ta thường hay sử dụng xà gồ làm bằng gỗ, tuy nhiên do có nhược điểm là dễ bị mối mọt, độ bền không cao. Với những ưu điểm riêng mà các loại chất liệu khác không có được, xà gồ bằng thép đã được ứng dụng rộng rãi trong xây dựng và dần thay thế các loại truyền thống
Với những đặc điểm trên, hiện nay ứng dụng trong xây dựngcủa xà gồ thép thường được sử dụng với những trường hợp như:
- Làm khung cho nhà xưởng, làm đòn thép, kéo thép cho các công trình xây dựng nhà xưởng, kho chứa đồ.
- Làm nhà khung, nhà mái các công trình dân dụng
- Làm đòn tay thép cho gác đúc, nhà tiền chế, thùng xe và các loại nhà tiền chế khác…
